Ontwikkelingen en cijfers

Ontwikkelingen in de wijk
De Binnenstad van Utrecht wordt gewaardeerd om zijn mix van verschillende functies: wonen, werken, recreëren, winkelen en studeren. Een centrum dat met de herontwikkeling van het Stationsgebied volop in ontwikkeling is en zich in snel tempo vernieuwt. Met het herstel van de Catharijnesingel, de oplevering van steeds meer delen in het Stationsgebied maar ook met de herinrichting van het Domplein wordt dat steeds meer zichtbaar. Daarnaast leiden verschillende maatschappelijke ontwikkelingen, de groei van het inwonertal van de binnenstad én de groei van de stad als geheel tot een ander en intensiever gebruik van de Binnenstad. De uitdaging voor de Binnenstad is al jarenlang het vinden van een goede balans tussen levendigheid als stadscentrum en leefbaarheid als woonwijk. Enkele actuele voorbeelden waar dit expliciet bij speelt zijn de ontwikkeling van het toerisme in de stad, het evenementenbeleid, de ontwikkeling van het horecakader, maar ook onderwerpen als bed & breakfast en splitsen en omzetten van woningen.
In de komende jaren komt daar nadrukkelijk een tweede uitdaging bij: het verbinden van het oude en het nieuwe deel van het centrum, zodat één groter en vernieuwd centrum ontstaat. De derde opgave is het verbeteren van de verbindingen tussen de verschillende delen van de historische binnenstad.

De wijk in cijfers: (bron Wistudata 2017):
Bevolking: met 17.932 inwoners en 8.941 woningen is de Binnenstad de kleinste wijk van Utrecht. Maar het aantal inwoners zal naar verwachting groeien tot 20.044 inwoners in 2025. Dat is een stijging met 11,8 procent in minder dan vijftien jaar.
In bezoekersaantallen scoort de Binnenstad heel hoog: 25 miljoen bezoekers op jaarbasis in 2015, met een verwachte groei naar 40 miljoen bezoekers in 2025 (bron: convenant CMU-gemeente Utrecht).

Sociaaleconomisch: de Binnenstad telt 305 banen per 100 inwoners, vier keer het Utrechts gemiddelde. Bijstandhuishoudens en werkzoekenden zijn ondervertegenwoordigd ten opzichte van het gemiddelde.  

Gezondheid: De inwoners van de Binnenstad voelen zich relatief gezond. 96% Heeft het gevoel voldoende regie te hebben over het eigen leven. Dit cijfer ligt hoger dan het gemiddelde in Utrecht. Overgewicht en obesitas komen relatief weinig voor. Maar de alcoholconsumptie is hoger dan gemiddeld.

Veiligheid: de wijk Binnenstad heeft het hoogste geweldsniveau van de stad. Dat hangt samen met de centrumfunctie van de wijk. Woninginbraak komt in de Binnenstad juist het minste voor. Jongerenoverlast scoort hoger dan het gemiddelde van Utrecht.

Waardering: de algemene waardering voor de Binnenstad is hoog onder de bewoners en zelfs licht gestegen met 0,2 punten: bewoners geven hun buurt gemiddeld een 8,1 als algemeen rapportcijfer, ruim boven het gemiddelde van 7,1. Bezoekers waarderen de Binnenstad met een 7,7 (bron CMU).
Binnenstadsbewoners en bezoekers waarderen de staat van de openbare ruimte in hun wijk met een rapportcijfer 7,0 (licht gestegen ten opzichte van 2016). Voor Utrecht als geheel is dat een 6,6. Maar de tevredenheid over de parkeermogelijkheden voor auto en fietsen de bereikbaarheid van de wijk is ruimschoots het laagst van alle wijken. Dat geldt ook voor bezoekers van de Binnenstad. Die waarderen de bereikbaarheid en parkeertarieven met een rapportcijfer 5,5. Daarmee behoort Utrecht samen met Amsterdam tot de laagstgewaardeerde van de grote steden op dit punt.

De top vijf van buurtproblemen volgens de bewoners van de Binnenstad is:

• Verkeersproblematiek in ruime zin (38%)
• Overige overlast exclusief verkeer (25%)
• Criminaliteit en drugsoverlast (23%)
• Vervuiling/beheer openbare ruimte (17%)
• Jeugdoverlast (10%)

Deze top vijf anno 2016 komt nog steeds overeen met de speerpunten uit de Wijkambities 2014-2018.

Kaart van de wijk

Wijkambities 2014-2018: drie speerpunten

De wijkambities 2014-2018 zijn vertaald naar de onderstaande drie speerpunten: openbare ruimte, veiligheid en verkeer & handhaving.

Wijkambitie 1: Investeer in een kwalitatief hoogwaardige, gastvrije openbare ruimte
Deze ambitie draagt bij aan een goede beleving van de stad, een aantrekkelijk verblijfsklimaat voor bezoekers en bewoners, een goede toegankelijkheid en een groter gevoel van veiligheid. Speerpunt is meer ruimte voor voetgangers en betere looproutes creëren tussen station en Binnenstad en binnen de Binnenstad. Daarbij is het vitaal houden van centrumfuncties als winkelbestand, horeca, culturele instellingen en onderwijs ook van groot belang.

Wijkambitie 2: Zet de veiligheidsaanpak voort in de Binnenstad
Deze ambitie draagt bij aan de beleving van veiligheid in de Binnenstad, voor zowel binnenstadbewoners, centrumondernemers als bezoekers uit andere wijken en toeristen.

Wijkambitie 3: Reguleer het verkeer en handhaaf op overlast in de openbare ruimte
Deze ambitie heeft als doelen: minder zwaar verkeer, minder belastende bevoorrading, effectievere verwijzing en geleiding van autoverkeer en voetgangers, en meer fietsparkeervoorzieningen. Daarnaast gaat het om effectieve handhaving op hinderlijke of gevaarlijke aspecten van uitstallingen, terrassen, aslasten, evenementen, fietsparkeren en fietsen in het wandelgebied. Dit alles draagt bij aan een beter gebruik van de openbare ruimte, het ontstaan van meer ruimte voor voetgangers en een efficiëntere inzet van gemeentelijke middelen.

Wijkambitie 1: Investeer in een kwalitatief hoogwaardige, gastvrije openbare ruimte van de binnenstad

De kwaliteit van de openbare ruimte draagt bij aan een goede beleving van de stad, aan een aantrekkelijk en gastvrij verblijfsklimaat voor bewoners en bezoekers (jong en oud), aan goede toegankelijkheid en aan (een gevoel van) veiligheid. Daarbij is het vitaal houden van centrumfuncties (winkelbestand, horeca, culturele instellingen, onderwijs) ook van groot belang voor een aantrekkelijke Binnenstad.
De pilot Openbare Ruimte Centrum is een belangrijke factor in het bereiken van een betere openbare ruimte. Deze pilot richt zich op herinrichting van winkelstraten in samenwerking met externe partners, op het vergroten van de financiële synergie tussen bestaande en geplande projecten en op inhoudelijke samenhang tussen beleidsproducten. De pilot gaat gelijk op met een actualisering van het Openbare Ruimte Plan en de herinrichting van straten in het centrum vanuit het Economisch Investeringsfonds (EIF). De wijkraad Binnenstad heeft aangegeven het van belang te vinden dat bij alle inzet op deze wijkambitie rekening wordt gehouden met het historisch karakter van de Binnenstad.

3.1 Herinrichting Lange Nieuwstraat
Initiatief van bewonersgroep, ondernemersvereniging, musea, Centrum Management Utrecht om delen van de Lange en Korte Nieuwstraat een impuls te geven door middel van herinrichting; te beginnen bij het plein voor het Catharijneconvent (pilot Openbare Ruimte Centrum). In 2017 is de Korte Nieuwstraat al heringericht.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Wijken.
Inzet partners: Bewonersoverleg Nieuwstraat, musea, Centrum Management Utrecht en ondernemersvereniging.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

3.2 Aanpak gebied Wester- en Oosterkade
Initiatief van ondernemers van de Wester- en Oosterkade én inzet van de gemeente om de inrichting van de openbare ruimte te verbeteren. Het gebied moet beter ingericht worden op zijn nieuwe functie als verbinding tussen het nieuwe station Vaartsche Rijn en de Binnenstad. Aansluitend hierop moet dan ook het Ledig Erf worden heringericht.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: Ondernemers, bewoners.
Verantwoordelijk: Ontwikkelorganisatie Ruimte en ondernemers.

3.3 Verbetering Domplein
Initiatief van diverse partijen rond het Domplein en gemeente voor het vergroten van de aantrekkelijkheid van het plein door middel van verbeteringen in de openbare ruimte: inrichting, onderhoud en fysieke afsluiting voor doorgaand autoverkeer (pilot Openbare Ruimte Centrum). In 2017 is de herbestrating afgerond; in 2018 aandacht voor gebruik van het plein (vuilinzameling, terrassen, verkeerregulering), handhaving, ook in relatie tot de restauratie van de Domtoren.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Stadsbedrijven.
Inzet partners: Centrum Management Utrecht, bewoners, partijen rond het plein.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

3.4 Nieuwe functie voormalig Tivoli-complex (Oudegracht 245)
Voortzetten van (de voorbereiding van) de tender met als doel: uitgifte en een nieuwe functie van het pand. Het complex is tijdelijk in gebruik door Kytopia en een aantal kinderopvangorganisaties.

Inzet gemeente en verantwoordelijk: Utrechtse Vastgoed Organisatie.
Inzet partners: omwonenden, gebruikers van het complex, betrokkenen.

3.5 Herontwikkeling oude postkantoor Neude plus directe omgeving
Herontwikkeling van het pand tot bibliotheek, horeca, winkels en fietsenstalling en aanpassing van de directe omgeving eromheen.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte
Inzet partner en verantwoordelijk: A.S.R. Vastgoedontwikkeling.

3.6 Herontwikkeling delen van Willem Arntzcomplex (voormalig onderdeel van het Altrecht-complex)
Initiatief van VORM Ontwikkeling om de volgende delen van dit complex te herontwikkelen tot woningen: transformatie Woudagebouw (Lange Nieuwstraat 89), sloop/nieuwbouw gebouw Bleijenburg (Vrouwjuttenstraat) en nieuwbouw woningen Vrouwjuttenstraat

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: VORM ontwikkeling en omwonenden
Verantwoordelijk: VORM Ontwikkeling.

3.7 Restauratie wal- en kluismuren
Voortzetten van de uitvoering van het herstel van de wal- en kluismuren langs de grachten én de communicatie met betrokkenen daarover.

Inzet gemeente en verantwoordelijk: Stadsbedrijven.
Inzet partners: Bewoners, ondernemers.

3.8 Toiletvoorzieningen in Binnenstad
Realiseren van publieke toiletvoorzieningen door het beter toegankelijk maken van de bestaande sanitaire voorzieningen in fietsenstallingen en het realiseren van uriliften in het uitgaansgebied en een openbare toiletvoorziening in Lepelenburg en andere stadsparken.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Stadsbedrijven, Wijken.
Inzet partners: Omwonenden en (park)bezoekers.
Verantwoordelijke afdeling: Utrechtse Vastgoed Organisatie, Ontwikkelorganisatie Ruimte, Stadsbedrijven.

3.9 Uitwerking van convenant ‘De rode loper uit’
In 2016 is dit convenant opgesteld en ondertekend door de gemeente Utrecht en Centrum Management Utrecht De maatregelen die hierin opgenomen staan worden in de aankomende jaren uitgewerkt. Het gaat hierbij vooral over vindbaarheidsonderwerpen, onderhoud en beheer van de openbare ruimte en om herinrichting van de openbare ruimte en versterking van de verbindingen tussen de Binnenstadskwartieren. In 2018 zal de vindbaarheid van het centrum verder vergroot worden door het verbeteren van de costumer journey en de digitale informatievoorziening samen met Centrum management Utrecht.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: Centrum Management Utrecht.

3.10 Herontwikkeling gevangenis Wolvenplein
Tijdelijke exploitatie van het complex door “Bewaakt en bewoond”. In 2017 is een visie opgesteld voor het terrein; aansluitend vindt een tenderprocedure plaats voor de uitgifte en herontwikkeling van het terrein in samenwerking met Rijksvastgoedbedrijf.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte
Inzet partners: Bewaakt en bewoond. Stadsdorp Wolvenburg, omwonenden, wijkraad, Rijksvastgoedbedrijf.

3.11 Herontwikkeling EKP-terrein (Kruisvaartterrein)
Initiatief van NS en A.S.R. om hier 220 woningen te realiseren, vooral stadswoningen.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: NS en A.S.R. Vastgoedontwikkeling, omwonenden.

3.12 Renovatie Hoog Catharijne inclusief Entreegebouw, Catharijneknoop, plinten Hoog Catharijne, Voorzetgebouw en Rijnkade
Continuering van de uitvoering van de renovatie tot en met de oplevering in 2019.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners Klépierre en ondernemers, omwonenden en wijkraad.
Verantwoordelijk: Klépierre.

3.13 Stationsplein Oost plus onderliggende fietsenstalling en aangrenzende vastgoedontwikkelingen (Noordgebouw en Zuidgebouw)
In 2017 is het eerste deel van de fietsenstalling in gebruik genomen, dit deel biedt plaats aan ca. 6.000 fietsen. Aansluitend is gestart met de bouw van het tweede deel. Totale stallingscapaciteit 12.500 fietsen.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: NS/ProRail, Klépierre, ontwikkelaars Noord- en Zuidgebouw, omwonenden.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

3.14 Herinrichting Croeselaan
Uitvoering herinrichting noordelijk deel van de Croeselaan, oplevering in 2018.

Inzet gemeente en verantwoordelijk: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: omwonenden en andere partners rond het projectgebied

3.15 Jaarbeursplein inclusief Centrumboulevard, parkeergarage en Jaarbeurspleingebouw en WTC
Continuering van de uitvoering ten behoeve van oplevering in 2018.

Inzet gemeente en verantwoordelijk: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: Jaarbeurs, CBRE, ontwikkelaar Jaarbeurspleingebouw.

3.16 Herinrichting Catharijnesingel Zuid
Herinrichten van de Catharijnesingel Zuid en herstel vaarroute ten behoeve oplevering in 2019.

Inzet gemeente en verantwoordelijk: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: omwonenden en andere partijen rond het projectgebied en wijkraad

3.17 HOV-banen Smakkelaarsveld
Uitvoering HOV-banen Smakkelaarsveld ten behoeve van oplevering in 2018.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: ProRail, Provincie.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

3.18 Herinrichting Vredenburgplein
Herinrichten van het plein en inpassing van kunst in samenwerking met omwonenden, Klépierre, ondernemers en marktkooplui.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Stadsbedrijven/Marktzaken, Culturele Zaken
Inzet partners: Klépierre, omwonenden, marktkooplui
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

3.19 Moreelsepark
Uitvoering van een verkenning naar de toekomstmogelijkheden voor het Moreelsepark in relatie tot omringende gebieden en projecten én naar de mogelijkheden voor korte termijnverbeteringen van het park.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Stadsbedrijven.
Inzet partners: omwonenden en andere organisaties rond het park.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

3. 20 Tweede fase Stationsgebied
Verder ontwikkelen van de omgevingsvisie Beurskwartier/Lombokplein waarmee beoogd wordt de uitbreiding van het centrum aan de westzijde van het Centraal Station mogelijk te maken. Het gaat om de bouw van ongeveer 3600 woningen, afgewisseld met werkplekken, horeca, cultuur en buurtwinkels, twee parken voor het Beurskwartier en een plein aan het water voor het Lombokplein. Ook wordt de Leidsche Rijn bevaarbaar gemaakt.

Inzet gemeente en verantwoordelijk: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: Jaarbeurs, NS/ProRail, omwonenden en wijkraad.

3.21Uitgifte gemeentelijke panden in de Hardebollenstraat
Bij het uitgifteproces van de gemeentelijke panden in de Hardebollenstraat wordt de buurt betrokken door middel van een klankbordgroep en door middel van deelname van twee vertegenwoordigers van de buurt (een bewoner en een ondernemer) aan de selectiecommissie.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Utrechtse Vastgoed Organisatie.
Inzet partners: bewoners, ondernemers, Centrum Management Utrecht.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

3.22 Omvormen van het beheer van speeltuin “De Kleine Dom”.
Veilig spelen en bewegen, samen opgroeien en ontmoeten voor en door alle kinderen. Samen opvoeden, verbinden en beheren voor en door ouders/verzorgers. Dat zijn de kernwaarden voor de speeltuin.
Er loopt een ontwikkeling om van speeltuinen zelfstandige speeltuinorganisaties te maken. In 2018 onderzoeken we de verdere mogelijkheden om dit ook toe te passen op de Kleine Dom en duurzaam te verankeren.

Inzet gemeente: Maatschappelijke Ontwikkeling, Stadsbedrijven
Inzet partners: DOENJA, bezoekers, bewoners
Verantwoordelijke afdeling: Maatschappelijke Ontwikkeling

3.23 Anatole France terrein
Initiatief van particuliere ontwikkelaar die het Anatole Franceterrein wil openstellen en ideeën heeft voor invulling van de randen van het terrein en het binnenterrein.  

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte
Inzet partners: Caron Real Estate & Development, omwonenden
Verantwoordelijk: Caron Real Estate & Development

Wijkambitie 2: Zet de veiligheidsaanpak voort in de Binnenstad

De veiligheidsaanpak draagt bij aan de beleving van de veiligheid in de Binnenstad voor zowel binnenstadbewoners, ondernemers, winkelend publiek, als bezoekers uit andere wijken en toeristen.

4.1 Aanpak overlast Breedstraatbuurt
Voortzetting van de lopende aanpak. De focus ligt op een slimmere en efficiëntere inzet van toezicht en handhaving, efficiëntere communicatie met bewoners en participatie van bewoners.

Inzet gemeente: Veiligheid, Vergunningen, Toezicht en Handhaving, Stadsbedrijven, Wijken, Volksgezondheid.
Inzet partners: Politie, Openbaar Ministerie, bewoners, ondernemers, zorginstellingen.
Verantwoordelijke afdeling: Veiligheid.

4.2 Terugdringen overlast drugsverslaafden
Continueren van de top-10-aanpak die in 2014 is opgezet, door geconcentreerd in te zetten op de grootste overlastgevers in de Breedstraatbuurt en de zuidelijke Binnenstad en daarmee de overlast terug te dringen en de gezondheidssituatie van deze mensen te verbeteren.

Inzet gemeente: Veiligheid, Volksgezondheid.
Inzet partners: Politie, zorginstellingen.
Verantwoordelijke afdeling: Veiligheid.

4.3 Aanpak autokraak parkeergarages
Doorgaan met de aanpak met als doel het terugdringen van het aantal autokraken.

Inzet gemeente: Veiligheid, Vergunningen, Toezicht en Handhaving.
Inzet partners: Politie, exploitanten parkeergarages.
Verantwoordelijke afdeling: Veiligheid.

4.4 Uitvoering toezichtarrangement Stationsgebied
Continueren van de regievoering op de uitvoering van het Toezichtarrangement Stationsgebied, met als doel een stabilisatie van het positieve oordeel van betrokkenen over de veiligheid en leefbaarheid.

Inzet gemeente: Veiligheid, Vergunningen, Toezicht en Handhaving, Volksgezondheid.
Inzet partners: politie, Openbaar Ministerie, NS, Prorail, Klépierre, Jaarbeurs, Provincie Utrecht,
jongerenwerk, Victas, bewoners.
Verantwoordelijke afdeling: Veiligheid.

4.5 Veilig Uitgaan
Voortzetting aanpak Veilig Uitgaan op basis van de afspraken gemaakt in het convenant Veilig Uitgaan 2016-2022.
Inzet gemeente: Veiligheid, Vergunningen, Toezicht en Handhaving, Volksgezondheid.
Inzet partners: Politie, horecapartners en studentenverenigingen.
Verantwoordelijke afdeling: Veiligheid.

4.6 Terugdringen overlast rond zorgvoorzieningen zuidelijke Binnenstad
Continueren van de maatregelen om de overlast rond Catharijnehuis, Jellinek, Leger des Heils en Altrecht terug te dringen én evaluatie van de maatregelen.

Inzet gemeente: Veiligheid, Maatschappelijke Ontwikkeling, Volksgezondheid.
Inzet partners: Zorginstellingen en omwonenden.
Verantwoordelijke afdeling: Veiligheid.

4.7 Versterken Veilig Ondernemen
De Binnenstad is een gebied waar het Keurmerk Veilig Ondernemen geldt. Daarbij wordt aangehaakt bij de indeling van de kwartieren in de Binnenstad. Voor concrete acties, zoals “laat je niet overvallen” worden winkeliers benaderd. Daarnaast faciliteren we winkeliers die een training willen volgen bij Anders veilig.

Inzet gemeente: Veiligheid, Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: Politie, ondernemers, Centrum Management Utrecht.
Verantwoordelijke afdeling: Veiligheid.

4.8 Catharijnehuis (dagopvang dak- en thuislozen)
In 2017 is ingezet op het verminderen van de overlast rond en in het Catharijnehuis, het toeleiden van bezoekers naar andere, beter passende opvanglocaties en de vorming van een Stadsteam herstel, waarmee de zorg aan mensen zonder vaste woon- of verblijfsplaats beter kan plaatsvinden. Vanaf de zomer van 2017 start een nieuwe zoektocht naar een beter geschikte inloopfunctie voor daklozen. We streven ernaar eind 2018 een nieuwe locatie gevonden te hebben.

Inzet gemeente: Maatschappelijke Ontwikkeling, Veiligheid.
Inzet partners: Politie, THOR, Veldwerkers Jellinek, omwonenden.
Verantwoordelijke afdeling: Maatschappelijke Ontwikkeling.

4.9 Intensiveren aanpak woninginbraak en fietsendiefstal
Meer aandacht besteden aan maatregelen om het aantal woninginbraken en fietsendiefstallen in de Binnenstad aan te pakken.

Inzet gemeente: Veiligheid.
Inzet partners: Politie en bewoners.
Verantwoordelijke afdeling: Veiligheid.

Wijkambitie 3: Reguleer het verkeer en handhaaf op overlast in de openbare ruimte

De Gemeente Utrecht groeit en het verkeer in de stad neemt toe. De ruimte hiervoor is soms beperkt. Daarom heeft de gemeente in 2012 een visie op mobiliteit ontwikkeld: 'Utrecht een Aantrekkelijke en Bereikbare stad' Om uitvoering te geven aan deze visie hebben we gebiedsagenda’s en actieplannen gemaakt. De gebiedsagenda Centrum geeft de belangrijkste ruimtelijke en mobiliteitsopgaven weer. Het programmeren en uitvoeren van de projecten gebeurt onder andere via de Actieplannen Fiets, Voetganger en Stadslogistiek. Ze worden hieronder genoemd, met enkele projecten die bijdragen aan de wijkambities. Om de stad gezond, aantrekkelijk en bereikbaar te houden, moeten we keuzes maken. Het Mobiliteitsplan Nota Slimme Routes, Slim Regelen, Slim Bestemmen is tot 2025 uitgangspunt voor deze keuzes. Daarmee sturen we erop dat iedereen volop ruimte krijgt in de stad. Fietsers, wandelaars en het openbaar vervoer krijgen voorrang. Maar ook de auto krijgt genoeg ruimte: doorgaand autoverkeer rijdt zoveel mogelijk buiten de stad om. Concreet betekent dit: minder zwaar verkeer, minder belastende bevoorrading, effectievere verwijzing en geleiding van autoverkeer, meer ruimte voor de voetganger en de fietser en meer fietsparkeervoorzieningen.
Ook handhaving draagt bij aan een beter gebruik van de openbare ruimte en het tegengaan van overlast. In de Binnenstad is er naast de reguliere inzet van handhaving extra aandacht voor: effectieve handhaving op terrassen, uitstallingen, aslasten, evenementen, fietsparkeren en fietsen in het wandelgebied. Bij de prioritering van de inzet van Handhaving wordt ook de input van wijkraad en Centrum Management betrokken

Actieplan Utrecht Fietst!
Voorbereiding en uitvoering van de projecten uit het Actieplan Utrecht Fietst!. Dit actieplan heeft een looptijd van 2015-2020, een stedelijke focus en bevat veel projecten die betrekking hebben op de Binnenstad. Het stadsgesprek Fiets in januari 2015 heeft veel input gegeven voor dit actieplan. Het gaat om de volgende projecten:

5.1 Herenroute
Afronden van de werkzaamheden aan een comfortabelere en beter herkenbare Herenroute, als alternatieve fietsroute door de Binnenstad.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Stadsbedrijven.
Inzet partners: Fietsersbond, fietsers en partijen langs de route.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

5.2 Zoektocht naar extra stallingen op de hotspots.
Uitbreiden aantal (inpandige) fietsstallingen; de opening van de stalling onder het Postkantoor staat in 2018 gepland.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Utrechtse Vastgoed Organisatie.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

5.3 Fietsparkeren Oudegracht.
Uitbreiden fietsparkeermogelijkheden langs de Oudegracht

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Stadsbedrijven.
Inzet partners: fietsers, bewoners en ondernemers.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

5.4 Aanpak Voorstraat-Wittevrouwenstraat.
Uitvoering van een nieuwe inrichting van de Voorstraat-Wittevrouwenstraat die ook bijdraagt aan een integrale verbetering van de ruimtelijke kwaliteit van het Universiteitskwartier. De uitvoering start op zijn vroegst in de tweede helft van 2018.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: bewoners, ondernemers, Centrum Management Utrecht.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

Actieplan Voetganger
Een goed voetgangersklimaat in Utrecht is voor bijna iedereen belangrijk. Zeker voor mensen met een beperking is een goed voetgangersklimaat van belang omdat dit bijdraagt aan de toegankelijkheid van tal van bestemmingen. Utrecht is de eerste stad in Nederland met een actieplan Voetganger. Met het actieplan willen we de volgende twee doelen bereiken: het verbeteren van het voetgangersklimaat, zodat lopen voor meer mensen aantrekkelijker wordt, en een verkeersveilige stad voor de voetganger.
Het Stadsgesprek Voetganger in mei 2016 heeft veel input gegeven voor deze aanpak. Voor de Binnenstad focust de inzet op het uitbreiden van het voetgangersgebied, het autoluw maken van het plein bij het stadhuis en het verbeteren van de positie van de voetganger in herinrichtingsprojecten in de Binnenstad. Dit zijn zaken die volgens planning grotendeels al in 2017 bereikt zijn. In 2018 gaan we verder met het versterken van de positie van de voetganger op verschillende plekken in de Binnenstad.

5.5 Versterking van de positie van de voetganger
Uitvoering van maatregelen om de positie van voetgangers in diverse straten te versterken waaronder Nobelstraat, Voorstraat- Wittevrouwenstraat, de route Station Vaartsche Rijn - Ledig Erf – Binnenstad en toegankelijke routes in samenwerking met Solgu. Mede naar aanleiding van het Stadsgesprek Voetganger en de ideeën die zijn binnen gekomen via het “voetgangersideeënpunt”.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partners: bewoners, ondernemers, Centrum Management Utrecht, SOLGU
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

Actieplan Zero Emission Stadslogistiek (ZES)
Met het Actieplan ZES Utrecht 2015-2018 werkt de gemeente Utrecht samen met het bedrijfsleven (EVO, TLN en CMU), aan slim en schoon goederenvervoer in Utrecht. Op basis van dit actieplan ZES (overeengekomen in 2017) en nulmetingen in diverse kwartieren van de binnenstad, zal minimaal per kwartier een pilot worden gestart rondom schonere, slimmere en efficiëntere stadsdistributie. Aan deze pilots zullen onder andere ondernemers, leveranciers, verladers en gemeente deelnemen. Ook de wijkraad Binnenstad ondersteunt deze doelstelling en werkwijze en is in contact met ons om vanuit bewonersstandpunt mee te denken. Voorbeelden van pilots zijn:

5.6 De pilot “Stop en drop”
Voortzetten van de proef om emissieloos bevoorraden voor horecaleveringen te stimuleren.  

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partner: Stichting 'ZES', ondernemers.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

5.7 De pilot “Hubs voor bundeling van goederen naar de Binnenstad”
Stimuleren van een schonere, efficiëntere en minder belastende bevoorrading.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partner: Stichting 'ZES', ondernemers, Centrummanagement, wijkraad.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

5.8 De pilot “Samenwerking rondom afvalinzameling”
Stimuleren van een schonere, efficiëntere en minder belastende afvalinzameling.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte.
Inzet partner: Stichting 'ZES', ondernemers, Centrummanagement, wijkraad.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

5.9 Verbeteren afsluiting winkelwandelgebied
Vernieuwen en verbeteren van de afsluiting van het winkelwandelgebied met als doel: minder overlast en schade door illegaal autoverkeer en een prettiger verblijfsklimaat.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Toezicht en Handhaving, Stadsbedrijven.
Inzet partners: Winkeliers en bevoorraders.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

5.10 Handhavingsprogramma 2018
Het handhavingsprogramma 2018 wordt in de tweede helft van 2017 opgesteld. Daarbij nemen we input uit de wijk mee in de keuzes en prioriteiten, Insteek is om in 2018, net als in voorgaande jaren, bij de uitvoering in ieder geval extra aandacht te geven aan een aantal specifieke knelpunten voor de Binnenstad:

• Toezicht op drank-, horeca- en exploitatievergunningen. Bij een aantal horecabedrijven in de Binnenstad is sprake van verscherpt toezicht op basis van specifieke prioriteiten.       
• Deze bedrijven worden meerdere keren per jaar gecontroleerd.
• Handhaving op overlastmeldingen van Binnenstadbewoners zoals (muziek)geluid uit horecaondernemingen en straatmuzikanten.
• Actie na woninginbraak en extra inzet tijdens de week van de woninginbraak.
• Handhaving fietsen in voetgangersgebied en fietsparkeren (hinderlijk en gevaarlijk gestalde fietsen) en weesfietsenacties.
• Aslasthandhaving.
• Taxistandplaatsen, taxikeurmerk en handhaven op bezet houden van taxistandplaatsen door ander verkeer.
• Extra inzet in de Breedstraatbuurt.
• Zakkenrollerij.

Inzet gemeente: Vergunningen, Toezicht en Handhaving, Veiligheid.
Inzet partners: Politie, bewoners, wijkraad, Centrum Management Utrecht. Verantwoordelijke afdeling: Vergunningen, Toezicht en Handhaving.

Complexe projecten en trajecten, gebieds- en buurtaanpakken

Projecten in de Binnenstad zijn al gauw complex, omdat in het centrum van de stad allerlei functies, vaak met uiteenlopende belangen, letterlijk dicht op elkaar zitten. Dat maakt afstemming met veel gemeentelijke disciplines én met private partijen noodzakelijk. Bovendien is de Binnenstad 'van ons allemaal'; waardoor bij veel projecten ook rekening gehouden moet worden met een belangenafweging tussen bewoners/ondernemers uit de Binnenstad en bezoekers aan de Binnenstad. Daarom is er voor gekozen de complexe projecten gewoon onder te brengen in de drie voorafgaande hoofdstukken, gerangschikt per wijkambitie. Toch is het goed daarnaast nog stil te staan bij onderstaande complexe integrale trajecten die zich meer richten op enkele delen van de wijk of op een thema.

6.1 Pilot Openbare Ruimte
De pilot Openbare Ruimte Centrum is een duidelijk voorbeeld van een complex en integraal 'traject'. De pilot werkt aan meer samenwerking, financiële optimalisatie en inhoudelijke samenhang. De mogelijkheden en onmogelijkheden hiervan zijn in het afgelopen jaren verkend en hebben al tot een aantal concrete projecten geleid. Deze zijn voor een deel al uitgevoerd in voorgaande jaren en voor zover ze nog doorlopen in 2018 zijn ze afzonderlijk vermeld in hoofdstuk 3.
In de pilotprojecten formuleren gemeente, bewoners en ondernemers - op basis van een gedeelde analyse over het gewenste gebruik van de straat - oplossingen op maat voor inrichting en gebruik van de openbare ruimte. Daarbij worden allerlei aspecten meegewogen, zoals uitstallingen, evenementen, ondergrondse infrastructuur, fietsroutes, bevoorrading, beheer, toezicht en handhaving, openbaar vervoer, fietsparkeren, autoparkeren en terrassen. Deze oplossingen leiden tot een gedeelde ambitie voor de herinrichting van de straten, vertaald in eindbeelden.

Inzet gemeente: Ontwikkelorganisatie Ruimte, Stadswerken, Wijken.
Inzet partners: Centrum Management Utrecht, ondernemers, bewoners en instellingen rond de projectlocaties.
Verantwoordelijke afdeling: Ontwikkelorganisatie Ruimte.

6.2 Herontwikkeling Stationsgebied
Utrecht bouwt een nieuw Stationsgebied. Dat is nodig. Er was sprake van achterstallig onderhoud en verloedering in het Stationsgebied. Het aantal reizigers groeit en het aantal inwoners van de stad neemt toe. En er was de behoefte om het water weer terug te krijgen in de singel. Met de bouw van het nieuwe Stationsgebied pakken we al deze dingen tegelijk aan. Het motto daarbij is “herstellen, verbinden en betekenis geven”.
De bereikbaarheid, leefbaarheid en veiligheid worden verbeterd. Het water komt terug in de singel. Autowegen maken plaats voor water, groen en openbare ruimte. De doelstelling is de historische binnenstad en het Stationsgebied meer met elkaar te verbinden tot één samenhangend geheel.
De bouw van het nieuwe stationsgebied is een hechte samenwerking tussen de gemeente Utrecht, Klépierre, NS, ProRail en Jaarbeurs.
De concrete projecten ziet u op straat, op de website www.cu2030.nl en in het Infocentrum Stationsgebied. De afzonderlijke projecten die onder deze gebiedsontwikkeling vallen én die bijdragen aan de wijkambities voor de Binnenstad staan vermeld in hoofdstuk 3.
In 2017 zijn forse stappen gezet om te komen tot een omgevingsvisie voor de tweede fase van het Stationsgebied. Het gaat om de bouw van ongeveer 3.600 woningen, afgewisseld met werkplekken, horeca, cultuur en buurtwinkels, twee parken voor het Beurskwartier en een plein aan het water voor het Lombokplein. Ook wordt de Leidsche Rijn bevaarbaar gemaakt. Hiermee wordt een tweede fase ingeluid van de vernieuwing van het centrum van de stad.

6.3 Aanpak Breedstraatbuurt
De aanpak Breedstraatbuurt kan beschouwd worden als een buurtaanpak omdat veel disciplines (van binnen en buiten de gemeente) zich inspannen om de negatieve aspecten van de Breedstraatbuurt aan te pakken en de positieve te stimuleren.
Omdat de buurtaanpak voor het grootste deel bestaat uit een veiligheidsaanpak, staat hij vermeld in hoofdstuk 4. De inzet op economische stimulering, op schoon en heel en op handhaving vormen ook nadrukkelijk onderdelen van deze buurtaanpak.

6.4 Drie prioritaire gebieden
Steeds meer tekent zich een ontwikkeling af dat er - naast de drie speerpunten uit de wijkambities - drie gebieden in de wijk zijn die extra aandacht en focus vragen. Dat zijn:

• Het gebied tussen Museumkwartier, Tolsteegbarrière, Station Vaartsche Rijn en Rotsoord, dat een grote impuls gaat krijgen als de sneltram vanaf 2018 ook stopt op het nieuwe station.
• Wijk C, dat een nieuwe positie in de binnenstad krijgt door terugkeer van de singel én de  ontwikkeling van het gebied ten noorden van Wijk C (Zijdebalen).
• De verbindingsas Moreelsebrug – Mariaplaats als 'poort naar de Binnenstad', waarbij het
• Moreelsepark en het toekomstige water in de herstelde singel en de aansluiting op het  
• Zocherpark ook een rol kunnen gaan spelen. Er komen vanuit de wijk regelmatig signalen om de potenties van dit gebied beter te benutten. Hier liggen kansen om de recreatieve functie van het Moreelsepark te verbeteren en dat park op termijn te verbinden met park Nieuweroord, het te herstellen Zocherpark en de groene gebieden bij de Mariaplaats.

Voor die gebieden zijn al veel investeringen gedaan of gepland in de openbare ruimte en in bebouwing. Dit geldt voor zowel de gemeente als voor private partijen. De uitdaging voor 2018 wordt dusdanig te focussen op de inzet van ook andere investeringen en regulier werk, zodat deze bijdragen aan een evenwichtige ontwikkeling van deze gebieden.