We werken achterstallig onderhoud weg aan de kapitaalgoederen
Met het prioriteringssysteem zijn er ook voor 2018 groot onderhoud projecten in de openbare ruimte geselecteerd. Voor openbare ruimte projecten wordt onderzocht hoe budgetten vanuit verschillende programma’s (Openbare Ruimte en Groen, Stedelijke ontwikkeling (MPSO), meerjarenprogramma Bereikbaarheid en meerjaren groenprogramma) gecombineerd kunnen worden om een meer integrale aanpak van de openbare ruimte te realiseren. De groot onderhoud projecten van 2018 zijn afgestemd met de wijken en andere programma’s om overlast voor bewoners zo veel mogelijk te beperken en synergie en kostenbesparing in de uitvoering te bereiken. Dit “werk met werk” maken heeft als voordeel dat we meer doelen tegelijkertijd bereiken en bovendien geeft het minder overlast. In de aanloop naar de nieuwe Nota Onderhoud kapitaalgoederen openbare ruimte (2020-2023) zullen wij uiteraard de kapitaalgoederen weer periodiek onder de loep nemen en vervolgens de integrale kostenramingen aan u presenteren. Bij het bepalen van het achterstallig onderhoud maken we gebruik van beheersystemen en de daarbij behorende beheersystematiek. Bij de doorontwikkeling van de beheersystemen van de openbare ruimte gaan we de kostenramingen in de komende jaren verder verfijnen.

Bomen
Op basis van het bomenbeleid worden bomen gesaneerd en vervangen. Ook zorgen we voor groeiplaatsverbetering. Dit gebeurt veelal in combinatie met andere werkzaamheden, zoals de aanpak van overlast door boomwortelopdruk, het vervanging van riolering en het herstraten van wegen. In 2018 blijven we in de gaten te houden hoe de essentaksterfte zich in Utrecht ontwikkelt. Dat doen we door de essen in Utrecht te blijven monitoren. We zorgen voor een veilige openbare ruimte door de maatregelen te nemen die nodig zijn, zoals het snoeien van essen en indien nodig de besmette essen te rooien en te vervangen. Bij de Voorjaarsnota 2017 is er 5,0 miljoen euro beschikbaar gesteld om de extra kosten als gevolg van de essentaksterfte in de komende jaren te dekken. Als we bomen herplanten dan houden we rekening met het vergroten van de diversiteit in het bomenbestand.  

Wal- en Kluismuren en andere civiele constructies
In 2018 werken we verder aan het herstel van de funderingen van de wal- en kluismuren op diverse plekken langs de Oudegracht, Nieuwegracht en Kromme Nieuwegracht. De Utrechtse werven en grachten zijn uniek en zorgen ervoor dat we met veel factoren en actoren rekening moeten houden. Op basis van een herijking van de financiën is er bij de Voorjaarsnota 2017 in totaal 12 miljoen euro extra beschikbaar gesteld voor het herstel van de wal- en kluismuren, waarvan 6 miljoen euro voor 2018. Naast de werkzaamheden om de funderingen te herstellen, treffen we in 2018 voorbereidingen voor de werkzaamheden aan de te herstellen rakken in 2019 en 2020. Daarnaast vervangen we in 2018 verschillende beschoeiingen, waaronder een deel langs de Vecht. Tevens herstellen we een kademuur bij de Bemuurde Weerd OZ (ten noorden van de Stenenburg). Bovendien gaan we in 2018 verder met de renovatie van de Marnixbrug, die in 2017 is gestart. Daarbij stemmen we de werkzaamheden af met de nutsbedrijven die met kabels en leidingen ook van de brug gebruik maken.

Wegen, openbare verlichting en verkeer
Door de gehele stad voeren we onderhoud aan wegen uit. Met name bij de Brennerbaan, Stelviobaan en de Eykmanlaan zijn de werkzaamheden in 2018 omvangrijk. Oude lichtmasten, die we hebben vervangen, worden gerecycled tot nieuwe aluminium producten. Ook vervangen we oude kabels, zodat de betrouwbaarheid van het kabelnet voor de openbare verlichting toeneemt. Daarnaast komen er meer moderne voedingskasten, zodat we de verlichting in- en uit kunnen schakelen op het moment dat het nodig is. Op dit moment kan dat al in tweederde van de stad. Zoals toegezegd bij de bespreking van het burgerinitiatief ‘elke dag verdient een nacht van de nacht’ gaan we ook aan de slag om de lichthinder in de stad verder te beperken. Op doorgaande wegen en industrieterreinen vervangen we de oude verlichting door moderne ledverlichting. Dit doen we in combinatie met onderhoud aan wegen, zodat de overlast beperkt blijft. In 2018 vervangen we ook de verkeersregelinstallatie op het verkeersplein Laagraven. We gaan daarbij over op nieuwe zuinige led lampen. Het glasvezelnetwerk voor de verkeersregelinstallaties breiden we in 2018 verder uit in onder meer Leidsche Rijn, Papendorp en de Uithof.

Begraafplaatsen
In 2017 wordt een haalbaarheidsonderzoek uitgevoerd naar het initiatief van twee Utrechtse uitvaartondernemers om een privaat crematorium te bouwen op Kovelswade. Het is dringend noodzakelijk de rijksmonumentale aula op de begraafplaats te renoveren, zodat de faciliteiten voldoen aan de hedendaagse verwachtingen. Een groter aantal uitvaarten door de bouw van een crematorium zou deze verbouwing kostendekkend maken. Afhankelijk van de uitkomsten van het haalbaarheidsonderzoek worden eventuele vervolgstappen eind 2017 en in 2018 genomen.

Voor het realiseren van gemeentelijke zorgplichten op het gebied van water is het van belang de hiervoor benodigde systemen en objecten in goede toestand te houden. De gemeentelijke strategie hiervoor is beschreven in het Plan Gemeentelijke Watertaken Utrecht 2016-2019.

Vervangen en verbeteren riolering
Bij het vervangen en verbeteren van riolering proberen we deze zo aan te passen dat we daarmee het risico op wateroverlast verminderen. In 2018 ligt de prioriteit op de aanleg van het hemelwaterriool in Lombok en in de Zeeheldenbuurt. De doelstelling is om de werkzaamheden in Lombok in 2018 af te ronden en in 2020 de aanleg van het hemelwaterriool in Zeeheldenbuurt af te hebben. Gelijktijdig werken we samen met perceeleigenaren van de souterrainwoningen om de wateroverlast op te lossen. Ook leggen we in 2018 een nieuw hemelwaterriool aan in de Schoolstraat in Vleuten om daarmee de kans op wateroverlast bij de aangrenzende percelen sterk te verminderen.

We vervangen en/of relinen delen van riolering in de wijk Veldhuizen in De Meern. Er wordt gelijktijdig drainage aangelegd om de bestaande grondwateroverlast te verminderen. Daarnaast vervangen/relinen we de riolering in (delen van) de Petemoederslaan, Vinkertlaan, E. Zoudenbalchstraat, P. van Vianenstraat, W. Hedastraat, Spinozaplantsoen, Boelesteinlaan, Goudesteinlaan, Vechtplantsoen, Nolenslaan, Eijkmanlaan, Oudwijkerdwarsstraat, Molenstraat en Ridderschapsstraat. Waar nodig nemen we dan gelijktijdig maatregelen om de ontwatering te verbeteren. We renoveren het rioolgemaal Kanaalweg en Korte Baanstraat en diverse kleine rioolgemalen. Tevens gaan we door met het herstellen van de funderingen van de riolering in de grachten.

Verminderen lozingen vanuit de riolering op oppervlaktewater
Zoals in het Plan Gemeentelijke Watertaken Utrecht 2016-2019 is aangegeven, nemen we maatregelen bij lozingen uit riolering als die leiden tot zichtbare verbeteringen van het watersysteem of een aantoonbare vermindering van risico’s voor de volksgezondheid of voor planten en dieren.

Verminderen risico op wateroverlast bij extreme neerslag
In het Plan Gemeentelijke Watertaken is aangegeven dat wateroverlast verminderen van groot belang is. Soms kan dat door de bestaande riolering te vergroten of een extra hemelwaterriool aan te leggen. Maar het is vaak effectiever en goedkoper om de openbare ruimte robuuster in te richten. Dit kan door het vervangen van verharding door groen of oppervlaktewater of door de verharding en wegfunderingen zo te maken dat regenwater beter kan infiltreren in de bodem. We streven ernaar om op deze wijze jaarlijks minimaal 4 ha verharding af te koppelen of te vervangen door groen. In 2018 ligt de focus op Kanaleneiland en Overvecht, omdat hier enerzijds de mogelijkheid ligt om werk met werk te maken en anderzijds omdat de bodemopbouw in deze wijken zodanig is dat regenwater eenvoudig geïnfiltreerd kan worden. Door samen op te trekken met de renovatie door woningbouwcorporaties en de financiële middelen uit de programma’s voor stedelijke vernieuwing, groot onderhoud en afkoppelen/ontharden te combineren, wordt het mogelijk buurten in Kanaleneiland en Overvecht van gevel tot gevel op te knappen. In 2018 concentreren we ons op Kanaleneiland Noord-Noord (Atleeplantsoen), Kanaleneiland-Midden (Bernadottelaan), parkeerterrein winkelcentrum Overvecht en de Taagdreef en omgeving. Tot slot voeren we samen met onder meer Operatie Steenbreek bewustwordingscampagnes uit voor het ontharden van tuinen.

Verbeteren waterhuishouding en waterkwaliteit
Naast het voorkomen van wateroverlast werkt de gemeente samen met de waterschappen aan de realisatie van veilig, gezond en aantrekkelijk oppervlaktewater waarbij het goed wonen, werken en recreëren is. Een belangrijke maatregel is het vervangen en vergroten van duikers (ondergrondse buisverbindingen), zodat de doorstroming verbetert. Waar mogelijk proberen we samen met het waterschap gelijktijdig de ruimtelijke kwaliteit te verbeteren door duikers te vervangen door bruggetjes. Dit gebeurt in 2018 onder andere in het Niftarlakeplantsoen in Zuilen (hiervoor worden tevens middelen uit het meerjarengroenprogramma gebruikt en werken we samen met bewonersinitiatieven), op de Uithof bij de Universiteitsweg (in samenwerking met de Uithoflijn, UMC en Universiteit) en in het Kloosterpark in De Meern.

Eerder is met u een visuele onderhoudsnorm voor schoon afgesproken. Om te bepalen of deze wordt gehaald, laten we de openbare ruimte dertien keer per jaar schouwen door externe experts. De kwaliteit op het gebied van schoon voldoet gemiddeld aan de afgesproken norm. We zetten ons in om dit zo te houden en op onderdelen te verbeteren. De binnenstad, parken, winkelcentra en andere druk bezochte locaties houden onze speciale aandacht. Betrokken bewoners, ondernemers en bezoekers leveren een onmisbare bijdrage aan een schone stad. We blijven daarom investeren in manieren om hen meer te betrekken bij het schoon houden/maken van de openbare ruimte en hen bewust te maken van de consequenties van hun gedrag. Onze specifieke parkenaanpak is daar een voorbeeld van, waarbij we containers en op uw verzoek ook kolenbakken hebben geplaatst. Ook in 2018 hebben we op zomerse dagen extra aandacht voor het schoonhouden van onze parken. Onze medewerkers stimuleren we om nieuwe ideeën en werkwijzen in de praktijk uit te proberen. Zo hebben we bepaalde werkzaamheden verschoven naar andere tijdstippen, zodat er sneller schoongemaakt kan worden.

Ook voor het groen is met u een visuele onderhoudsnorm afgesproken. We bepalen of de norm gehaald wordt door schouwingen uit te laten voeren. Deze schouwingen worden gedaan door externe experts. Meer groen en een hogere kwaliteit van het groen zijn belangrijke wensen van bewoners. Bewonersinitiatieven kunnen hieraan een belangrijke bijdrage leveren. Voorbeelden van bewonersinitiatieven zijn de salamanderpoelen in Lunetten en de Bikkershof, dat onlangs hun 30-jarige bestaan vierde. Bewonersinitiatieven en andere bewonerswensen zorgen ervoor dat het servicecomponent van onze werkzaamheden steeds belangrijker wordt. Evenementen kunnen een grote weerslag hebben op het groen in de stad, met name in de parken. Goede afstemming tussen diverse geledingen binnen de gemeentelijke organisatie, samenwerking met bewonersgroepen en een zorgvuldige voorbereiding met de organisatoren van evenementen kunnen de schade aan het groen beperken. Dit heeft dan ook onze speciale aandacht.

Correct gebruik draagt bij aan een openbare ruimte die er schoon en netjes onderhouden uitziet. Om dat gebruik correct te laten verlopen, verlenen we vergunningen en zetten de toezichthouders en boa's in voor toezicht en handhaving op naleving van vergunningen en regels voor het gebruik van de openbare ruimte. De prioritering van de inzet van toezicht en handhaving in de openbare ruimte wordt nader uitgewerkt in het Handhavingsprogramma 2018. De extra handhaving die we incidenteel konden inzetten in 2017 continueren we in 2018. Dit wordt in 2018 bekostigd door de hogere baten uit de afvalstoffenheffing als gevolg van de naar verwachting sterkere stijging van het aantal betalers dan eerder geprognotiseerd. Bij de eerstvolgende begrotingswijziging zullen we dit ook in de begroting verwerken”.

In 2018 werken we door aan de parkzones langs het Amsterdam-Rijnkanaal en het Merwedekanaal (Rondje Stadseiland). Aan de Demkakade (Zuilen) ontwikkelen we met bewoners samen een parkje in combinatie met werkzaamheden van Rijkswaterstaat. Bij de Wagenaarkade (West) ronden we plannen af voor een hernieuwde parkstrook. Ter hoogte van de Hogelanden westzijde (Ondiep) vergroenen we de binnenstedelijke Vechtoever.
In 2018 verbeteren we samen met buurtbewoners het Niftarlakepark (Zuilen) en het Ringpark Dichterswijk. In De Meern realiseren we Park Nijevelt (Veldhuizen) en via de parkstrook Oosterspoorbaan-zuid realiseren we een wandelpad naar fort Lunetten 2. Ter hoogte van de Biltse Rading realiseren we een faunapassage. We onderzoeken de poelen van Utrecht op het voorkomen van amfibieën. In Leidsche Rijn leggen we nieuwe poelen voor amfibieën aan. We versterken daarmee de biodiversiteit van onze stad.

Via onze deelname in de Recreatieschappen De Stichtse Groenlanden en het Plassenschap Loosdrecht zorgen wij voor het beheer en ontwikkeling van de recreatiegebieden om de stad (Ruigenhoek, Strijkviertel, Haarzuilens en Maarsseveense Plassen). We zorgen ook voor recreatieve verbindingen daartussen. Daarnaast werken we samen met de recreatieschappen, provincie, buurgemeenten, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten aan de uitbreiding van recreatiemogelijkheden en natuur door ontwikkeling van het Gagelbos en Haarzuilens en het Hollandse IJsselbos.

Wij bevorderen het dierenwelzijn in onze stad op basis van het in 2015 geactualiseerde dierenwelzijnsbeleid. In lijn daarmee versterken we de samenhang tussen dierenwelzijnsbeleid en ecologisch beleid. We gaan daarvoor aan de slag met de Utrechtse aanpak diervriendelijk bouwen voor onze gemeentelijke gebouwen.
Samen met de Dierenbescherming werken we aan een opvang van hulpbehoevende dieren. De inzet is om door voorlichting en preventieve maatregelen het aantal zwerfdieren terug te brengen.

Naast de eerder beschreven acties (onder 'het afval wordt in toenemende mate gescheiden ingezameld') nemen we de volgende maatregelen om afvalscheiding te stimuleren en voor bewonerstevredenheid minimaal een 7,0 te scoren:

• In 2018 worden de bewoners in de wijken Noordwest, West en delen van Vleuten-De Meern verder gefaciliteerd om het afval beter te scheiden. Dit is onderdeel van het 4-jarenprogramma ‘Het Nieuwe Inzamelen’ om de transitie van afval naar grondstof verder te realiseren. Het doel van dit programma is om de hoeveelheid restafval te laten afnemen, bij de laagbouw tot 150 kg per inwoner per jaar in 2018.
• Naast de effecten van dynamisch inzamelen blijven we inzetten op een verdere reductie van het aantal bijplaatsingen bij ondergrondse containers. Dit doen we door intensief te controleren en te handhaven. Daarnaast wordt onderzocht welke vormen van gedragsbeïnvloeding succesvol kunnen zijn voor beter naleefgedrag.
• In het derde kwartaal van 2018 beginnen we met een pilot om plastic, blik en pak na te scheiden uit het afval van bewoners die niet in aanmerking komen voor kliko’s. De verwachting is dat 75% van het plastic en 60% van de pakken uit het afval gehaald kunnen worden. Een groot deel van het plastic, blik en pak kan op deze manier worden gerecycled en dit draagt bij aan een verlaging van het restafval in Utrecht. Het materiaal wat vrijkomt bij nascheiding is wel meer vervuild. Daarom blijft de bronscheiding van plastic, blik en pak de voorkeursmethode.